පෝස්ට් දැකලා තියෙනවා ඔක්සිජන් නැතුව මාළු හුරු කරන්න පුලුවන්ද කියලා😂
ඇත්තටම අහන්න ඕන air pump එකක් ටැංකියට අත්‍යවශ්‍ය ද නැද්ද කියලා.
අහන කෙනා නොදන්නකමට ඒ විදියට ඇහුවත් කමෙන්ට් කරන බහුතර දෙනා දිහා බැලුවම තේරෙන්නේ ඒගොල්ලෝ මේක හරිහැටි දන්නේ නැහැ කියලයි.
මෙම ලිපියේ ඉතා සරලව කරපු විග්‍රහයක් මගින් ඔබට කිසියම් අවබෝධයක් ලබාගන්න පුළුවන් වේවි
සමහර මසුන් ජලය මතුපිටට ඇවිල්ලා බාහිර වාතය ආශ්වාස කරනවා දකින්න පුළුවන් නමුත් බොහෝ වර්ග වල මාළු එහෙම කරන්නේ නැහැ ඒ මසුන් ජලයේ දියවී ඇති ඔක්සිජන් ඔවුන්ගේ කර මල් හරහා තමයි පෙරා ගන්නෙ. සමහර මසුන් ජීවිතේ යම් කාලයක් පමණක් (පෙනහළු වැඩෙන තෙක්) ජලයේ දිය වූ ඔක්සිජන් වාතය ස්වසන ක්‍රියාවලිය සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගන්නවා. සමහර මාළුන්ට අඩු ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණයක් සහිත ජලයේ ජීවත් වෙන්න හැකියාව තියෙනවා.
මින් මැදුරක ජීවත්වන මසුන්ගේ ආශ්වාස ප්‍රාශ්වාස ක්‍රියාවලිය ගැනන කතා කරනකොට යම් විශේෂ කරුණු කිහිපයක් ගැන අපගේ අවධානය යොමු කරන්න ඕන. කොටින්ම කියනවනං ඔක්සිජන් කියන දේ මාළුන්ට අත්‍යවශ්‍ය දෙයක් ඒ හුස්ම ගන්න විතරක්ම නෙවෙයි කියන කාරණය
👉ෆිල්ටර් පද්ධතිය සහ ජලයේ ගුණාත්මක බව
ජලයේ ගුණාත්මක බව ඉහල මට්ටමක තබා ගැනීම ජලයේ වැඩි ඔක්සිජන් ප්‍රමාණයක් රඳවා තබා ගැනීමට හේතුවක් වෙනවා.ෆිල්ටර් සිස්ටම් එකක් නොමැතිව තියෙන ටැංකියක ජලය අපිරිසිදු වුනොත් ජල ස්ථරය මත තෙල් තට්ටුවක් හෝ අම්ල තට්ටුවක් ලෙස යම් ස්ථරයක්(Biofilms)ගොඩනැගෙනවා සමහරවිට ඔබල දැකලා ඇති. මේ ස්ථරය මගින් අවකාශයේ ඇති වාතය ජලය සමග ගැටීමේ අවස්ථාවට මග හරවනවා එමගින් ජලයට ඔක්සිජන් එකතු වීම වළක්වනව. අඛණ්ඩ ඔක්සිජන් සැපයුමක් මගින් මින් මැදුර තුළ ඇති හිතකර බැක්ටීරියාවන්ට අපද්‍රව්‍ය බිඳ හෙලා නයිට්‍රජන් චක්‍රය ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට සෘජු බලපෑමක් කරනවා. මින් මැදුර තුළ ඇති ජලය නිරෝගී ගුණාත්මක මට්ටමක තියෙනවා කියන්න හොඳ ඔක්ෂිජන් සාධාරණයක් තියනවා කියන එක. ඔක්සිජන් ජලයේ ගුණාත්මක බව රැක ගැනීමට සෘජු සාධකයක් වනවා.
👉මසුන් ප්රමාණය
කෙතරම් හොඳ පෙරහන් පද්ධතියක් තිබුණත් අනවශ්‍ය ලෙස මින්මැදුර තුළ මසුන් විශාල ප්‍රමාණයක් තබා ගැනීමෙන් ජලයේ දිය වූ ඔක්සිජන් වාතය ඉතා ඉක්මණින් අඩුවෙලා යනවා. ඒක නිසා අනවශ්‍ය ලෙස ආස කරන හැම මාළුවා ම ටැංකියට දාගන්න එපා.
එහෙම අවශ්‍යතාවක් තියෙනවා නම් විශාල ජල ධාරිතාවක් සහිත මින් මැදුරක් නිර්මාණය කර ගැනීම වැදගත් විශාල ජල ධාරිතාවක් තියෙනවා කියන්නේ විශාල ඔක්සිජන් ප්‍රමාණයක් ඒ ජලයේ දිය වෙලා තියෙනවා කියන එක. දිගින් වැඩි පළලෙන් අඩු ටැංකියක් නිර්මාණය කරනවට වඩා ජලයේ පෘෂ්ඨිය වර්ගඵලය වැඩි වන ලෙස වැඩි පළලකින් යුතු ටැංකියක් නිර්මාණය කිරීම වැඩි ඔක්සිජන් ප්‍රමාණයක් බාහිරින් ටැංකිය තුලට ලබාගැනීමට අවකාශ සැලසෙනවා.
😜 අපි නම් ඔක්සිජන් දෙන්නෙ නැතුව පුරුදු කරලා තියෙන්නේ අපේ ටැංකිවල ෆිල්ටරුත් නැහැ
ජලයේ දියවී ඇති ඔක්සිජන් මසුන් විසින් අඛණ්ඩව පරිභෝජනය කරනවා අපිට ඒක පාලනය කරන්න බැහැ මසුන්ට ඒ පාලනය කරන්නත් බැහැ. ජලයේ දියවී ඇති ඔක්සිජන් අවසන් වන තෙක් පමණයි මසුන්ට ජීවත්වෙන්න පුළුවන් එහෙම නැතුව ඔක්සිජන් සැපයුමක් නොදී පුරුදු කර ගන්නවා කියන කතාව හාස්‍යජනක මිත්‍යාවක් විතරයි. මේවා සාමාන්‍ය දැනුම 😁
👉 ඔක්සිජන්, ආහාර ජීර්ණය සහ වර්ධනය අතර සම්බන්ධතාවය
හොඳ ඔක්සිජන් සැපයුමක් තිබුනොත් මසුන්ට ඉතා ඉක්මනින් ආහාර ජීර්ණය කිරීමේ පහසුව සැලසෙනවා. අඩු ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණයක් සහිත පරිසරයක ජීවත්වන මසුන්ගේ ආහාර දිරවීමේ හැකියාව ඉතා සෙමෙන් සිදු වන්නේ. මේ ආහාර දිරවීමේ මන්දගාමී බව නිසා ලබාගත් ආහාර ආමාශය තුළ පල්වී මසුන්ට විවිධ රෝගාබාධ වලට ගොදුරු වීමේ අවදානමක් ඇති කරනවා. මෙයින් පේනවා ඔක්සිජන් මසුන්ගෙ වරදනයට සෘජුව බලපාන සාධකයක් බව.
👉 ජලයේ උෂ්ණත්වය සහ ඔක්සිජන් මට්ටම අතර සම්බන්ධතාවය
ජලයේ උෂ්ණත්වය වැඩි වෙනවා කියලා කියන්නේ ජලයේ දියවෙලා තියෙන ඔක්සිජන් ප්රමාණය අඩු වෙනවා කියන එක. මෙම නිසා ඉර එළිය වැටෙන තැනක තියෙන දැන් කියපු හෝ හීටරයක් දාලා තියෙන අවස්ථාවක ඔක්සිජන් සැපයුමක් ලබා දීම ඉතා වැදගත්
👉 ඇල්ගී සහ බැක්ටීරියා ඔක්සිජන් වරට කරන බලපෑම
නයිට්‍රජන් චක්‍රය ක්‍රියාත්මක නොවූ ටැංකියක සතිපතා දිනපතා කළ යුතු සුළු සුළු නඩත්තු කටයුතු සිදු නොවන අවස්ථාවන් වල පමණට වඩා අධික ලෙස ඇල්ගී සහ බැක්ටීරියා වර්ධනය වීම සිදු වෙනවා මේ බැක්ටීරියා සහ ඇල්ගී ඉතා විශාල ලෙස ඔක්සිජන් පරිභෝජනය කිරීම නිසා ජලයෙ දියවී ඇති ඔක්සිජන් ප්රමාණය පහත කිරීමට හේතුවක් වනු ඇත.
👉 ජලජ ශාක සහ ඔක්සිජන් මට්ටම අතර සම්බන්ධය
දිවා කාලයේදී ආලෝකය ඇති විට ඉතා විශාල වශයෙන් ජලජ ශාක ජලයට ඔක්සිජන් එකතු කිරීමක් සිදු වුණත් ආලෝකය නොමැති රාත්‍රී කාලයේ දී හෝ අලුයම් කාලයේ දී ජලජ ශාක ජලයේ දියවී ඇති ඔක්සිජන් විශාල ලෙස පරිභෝජනය කරන නිසා මසුන්ට අවශ්‍ය ඔක්සිජන් අඩුවීමේ අවධානමක් පවතිනවා. ඒක නිසා පුළුවන් තරම් ටැංකිවලට ගස් දාන්න කියලා නම් කියන්න එපා 😁
👉කවුද වැඩිපුර ඔක්සිජන් පරිභෝජනය කරන්නේ
සමහර මසුන් වර්ග ඉතා විශාල ලෙස ජලයේ දිය වී ඇති ඔක්සිජන් පරිභෝජනය කරනවා. විශේෂයෙන්ම විශාල මසුන් කුඩා මසුන්ට සාපේක්ෂව විශාල ලෙස ඔක්සිජන් පරිභෝජනය කරනවා ඒ වගේම තමයි සෙමෙන් පිහිනන මාළුන්ට වඩා ජලයේ වේගයෙන් පිහිනන මසුන්මට විශාල ලෙස ඔක්සිජන් අවශ්‍ය කරනවා
😞කොහොමද නිවැරදි මට්ටමට ඔක්සිජන් ටැංකියේ නැහැ කියලා අදුරගන්නේ
ඔක්සිජන් අඩු වන අවස්ථාවලදී මසුන් ජලයේ මතුපිටට පැමිණිලා මුව විවර කරමින් ආශ්වාස කරන්න උත්සාහ ගන්නවා දකින්න පුළුවන් තවද මසුන් ඉක්මනින් ඉක්මනින් ආශ්වාස ප්‍රාශ්වාස කිරීම, ක්‍රියාශීලී බව අඩුවීම සහ කෑමට ඇති රුචිය අඩු වී යාම දකින්න පුළුවන්. හයිඩ්‍රජන් සල්ෆයිඩ් විෂ වීම නිසාත් මේ විදියේ හැසිරීම දකින්න පුළුවන් එම නිසා හරියාකාරව අවබෝධයෙන් වැඩ කරන්න.
😞 ජලයේ ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණය ඉතා ඉහල ගියොත් මොකද වෙන්නෙ(hyperoxygenated)
අවධාරණයෙන්ම මතක තියාගන්න ඕන කාරණයක් තියනවා ටැංකියේ ඔක්සිජන් ප්රමාණය වැඩිවීමත් මසුන්ට ඉතා අහිතකරයි එමගින් මසුන්ට gas bubble disease රෝගය වැළඳීමට හේතුවක් වේවි. ඒ වගේම අධික ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණයක් තිබීම මාළු විශාල ලෙස ආතතියට පත් වෙනවා මෙහිදී කෝටිසෝල් නැමැති stress හෝමෝනය අධික ලෙස ශ්‍රාවය වීමෙන් මසුන් මරණයට පවා පත්විය හැකියි.
👉ඔක්සිජන් සහ ඖෂධ
සමහර ඖෂධ වල ඇති රසායනික ගුණය නිසා ජලයේ ඇති ඔක්සිජන් මට්ටම පහළ යාම සිදුවෙන්න පුළුවන්. එම නිසා එවැනි ඖෂධ යොදා ගන්නවා නම් උපදෙස් පත්‍රිකාවට අනුව යොදා ගැනීම වැදගත්. එවැනි අවස්ථාවල පිටතින් ඔක්සිජන් සැපයුමක් ලබා දීම අනිවාර්යයි.
👉 ලුණු මින් මැදුරු ජලයට එකතු කිරීම සහ ඔක්සිජන් මට්ටම අතර සම්බන්ධය
ජලයේ ලවණ ගතිය වැඩිවීමෙන් ජලයේ දිය වී ඇති ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණය පහල යෑමක් සිදු වෙනවා. එම නිසා ලුණු භාවිතා කිරීමේදී වැඩි සැලකිල්ලක් දැක්විය යුතුයි
🤲කොහොමද ටැංකියට ඔක්සිජන් එකතු කරන්නේ
👍ටැංකිය තුල ජලය අඛණ්ඩව ගලා යාමට සැලැස්වීම මගින් ටැංකියේ ජලය සෙලවීමට සැළැස්වීම හරහා බාහිර ඇති ඔක්සිජන් වාතය ටැංකියේ ජලය සමඟ මිශ්‍ර කිරීමට උදව්වක් වනු ඇත
👍යම්කිසි උස මට්ටමක සිට ටැංකියේ ජල ස්ථරයට වතුර වැටීමට සැලැස්වීමෙන් ජලයේ ඔක්සිජන් මිශ්‍ර කිරීමට උදව් වෙනවා
👍HBO filter,Air pump, spray bar,trickle filters. භාවිතය ගැන අපි කවුරුත් දන්න නිසා ඒ ගැන කියන්න යන්නෙ නැහැ
👍හදිසි අවස්ථාවන්වලදී ජලයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ ගිය විට ඇතිවූ ඔක්සිජන් මදිකම මඟහරවා ගැනීමට අයිස් කැට බහාලන ලද බෑගයක් ටැංකිය තුළට දමීම තාවකාලික තරමක් සාර්ථක ක්‍රමයක්. උෂ්ණත්ව වෙනස්වීම් ක්ෂණිකව සිදු නොවන ලෙස මේ කළ යුතුයි එසේ නොමැති නම් මාළු විශාල ලෙස ආතතියට පත් වෙන්න හේතුවක් වේවි.
👍විශාල වතුර ප්‍රමාණයක් අලුතින් එකතු කිරීමෙන් ජලයේ දියවූ ඔක්සිජන් විශාල ප්‍රමාණයක් එකතු කිරීමට අවස්ථාව සැලසෙනවා.
👍විදුලිය විසන්ධි වූ අවස්ථාවලදී Battery air pump භාවිතා කිරීමත් සාර්ථක ක්‍රමවේදයක් ලෙස දකින්න පුළුවන්.
👍 කිසිම විටක විදුලිය විසන්ධි වූ අවස්ථාවක මසුන්ට ආහාර ලබාදීම සුදුසු නැහැ මේ අවස්ථාවේ දී පෙරහන් පද්ධතිය සහ ඔක්සිජන් සැපයීම දෙකම අඩාල වෙනවා. මෙවැනි අවස්ථාවල ප්‍රමාණවත් ඔක්සිජන් නොමැතිව ලබාගත් ආහාර ජීර්ණය කිරීමට මසුන්ට නොහැකි වී යනවා. එහෙමත් නැත්නම් මන්දගාමී වෙනවා. නැවත පෙරහන් පද්ධතිය සහ ඔක්සිජන් සැපයුම ක්‍රියාත්මක වූ පසු අවම වශයෙන් පැයක පමණ කාලයක්වත් ගත වූ පසු ආහාර ලබාදීම සුදුසුයි
